Ryanair: het vervolg
Budget vliegmaatschappij Ryanair stond binnen arbeidsrechtelijk Europa al niet al te best bekend[1]. In Nederland was er echter tot medio 2018 weinig (openlijke) arbeidsrechtelijke reuring bij Ryanair. Daar heeft Ryanair hard aan gewerkt, het beeld is dan ook in rap tempo gewijzigd. Na een staking in september 2018 volgde een kort geding en uiteindelijk ligt de zaak bij het gerechtshof ‘s-Hertogenbosch. Voor het cabinepersoneel werd een UWV ontslagprocedure gestart. Inzet van de huidige procedure is de vergoeding wegens ernstig verwijtbaar handelen aan de zijde van Ryanair jegens 8 piloten.
Om het huidige conflict te kunnen begrijpen moeten we even terug in de tijd. In de zomer van 2018 ontstond er onrust onder de piloten en het cabinepersoneel van Ryanair over de arbeidsvoorwaarden. Dat het vliegen met Ryanair zo goedkoop is kent een oorzaak, onder andere in de arbeidsvoorwaarden van het personeel. In Europa ontstonden meerdere protesten tegen de arbeidsvoorwaarden zoals Ryanair die toepaste. Kern van het conflict is de opstelling van Ryanair ten aanzien van Europese en landelijke arbeidsrechtelijke regels. De CEO van Ryanair, de Ier Michael O’Leary is stellig in zijn opvatting: ‘Irish aircraft = Irish law = Irish contract’. O’Leary mag een dergelijke opvatting hebben, het standpunt is echter juridisch pertinent onjuist.
In Eindhoven resulteerde de protesten uiteindelijk in een staking in september 2018. Ryanair was duidelijk niet gecharmeerd van de staking en kondigde aan dat zij de vaste basis op Eindhoven zou gaan sluiten en dat alle arbeidsplaatsen zouden vervallen. Ondertussen had Ryanair intern al besloten dat zij op bedrijfseconomische gronden het vliegveld van Eindhoven zouden gaan verlaten.
Achteraf blijkt dat Ryanair heeft geprobeerd de staking te breken met de dreigementen van het sluiten van de basis op Eindhoven. Een dergelijke handelwijze is strijdig met de grondrechtelijke bepalingen ten aanzien van staken zoals geregeld in het ESH. Stakingen zijn nooit leuk, maar zij vormen een belangrijk instrument bij collectieve conflicten ten aanzien van arbeidsvoorwaarden. Het gaat een werkgever niet aan een dergelijk grondrecht op een oneigenlijke manier te breken.
Een aantal vliegers heeft getracht de verplichte verplaatsing naar een andere standplaats in Europa door middel van een kort geding te voorkomen. De voorzieningenrechter gaf de piloten toen gelijk. In plaats dat Ryanair het oordeel van de voorzieningenrechter zal volgen heeft zij de dag na de uitspraak de piloten een “vrijwillige” overplaatsing aangeboden. Toen de piloten niet wilde instemmen met deze overplaatsing heeft Ryanair de verhouding tussen hen en de piloten laten escaleren.
De visie van het gerechtshof ‘s-Hertogenbosch
Het gerechtshof ‘s-Hertogenbosch geeft in de recente
uitspraak[2]
een duidelijke visie en aanzien het handelen van Ryanair:
“Samenvattend is het ernstig verwijtbaar handelen van Ryanair hierin gelegen
dat als gevolg van laakbaar gedrag van Ryanair in september 2018 de
verhoudingen tussen partijen zijn verstoord. Vervolgens heeft Ryanair zich in
oktober en november 2018 onvoldoende ingespannen om de verhoudingen te
normaliseren. Integendeel, door Ryanairs optreden na de kort geding procedure
is het conflict geëscaleerd. De onheuse bejegening door Ryanair in december
2018 komt hier nog bij. De onwerkbare situatie die hierdoor is ontstaan is dan
ook aan Ryanair toe te rekenen. Het vorenstaande in onderling verband en
samenhang bezien is de hoge drempel voor toewijzing van een billijke vergoeding
naast de transitievergoeding gehaald.”[3]
In de procedure bij het gerechtshof ‘s-Hertogenbosch zal nu de hoogte van de billijke vergoeding worden vastgesteld.
Is de arbeidsrechtelijke kous hier nu mee af? Je zou het denken, maar ervaringen uit de rest van Europa leren ons dat Ryanair duidelijk een andere visie heeft en houdt op het gebied van arbeidsrecht en met name op het gebied van collectief arbeidsrecht. Ik sluit niet uit dat dit muisje nog een staartje zal hebben.
[1] https://www.dewereldmorgen.be/artikel/2018/08/10/europese-commissie-tandeloos-in-ryanair-conflict-en-dat-heeft-zo-zijn-redenen/
https://www.tijd.be/ondernemen/luchtvaart/wij-zijn-slaven-met-een-stropdas-bij-ryanair/10051839.html
[2] Gerechtshof ‘s-Hertogenbosch, 6 februari 2020, ECLI:NL:GHSHE:2020:363
[3] R.o. 3.11
Meer interessante artikelen lezen?
- Wat verandert er per 1 januari 2025 voor de zzp’er en de opdrachtgever?
- Waar moet ik aan denken bij een vaststellingsovereenkomst?
- Drankmisbruik op Kerstborrels: Arbeidsrechtelijke gevolgen en juridische perspectieven
- Effectief Advies voor Werkgevers bij Disfunctionerende Werknemers: Opbouw van een Verbetertraject en Dossier
- Ontslag op staande voet, wat nu?
Per categorie
